Ga naar begroten vanuit een vast budget | scenario's
Energiebegroting
Het lastige van het begroten van energiekosten is het gegeven
dat de prijzen op de energiemarkt zeer wisselend kunnen zijn en
ook de verbruikshoeveelheden kunnen variëren door bijvoorbeeld
koude of warmere winters.Het helpt om de kosten op te splitsen in
verschillende componenten. Netwerk, meterhuur en
transformatorhuur ('overig huur') volgen ongeveer de CBS inflatie-index.
Energiebelasting is sterk politiek gedreven. Zo stegen de kosten
voor energiebelasting op gas de afgelopen jaren flink meer dan
die voor elektricteit. De leveringskosten volgen de prijzen van
de markt.
Contractuele eigenschappen
Bij de eigenschappen van een aansluiting is aangegeven met
welke leverancier, welk netwerkbedrijf, welk meetbedrijf (alleen
voor grootverbruikaansluitingen) deze aansluiting te maken heeft.
Daarnaast zijn eventuele extra te huren objecten (transformatoren,
transformatorbehuizingen, schakelmateriaal, extra bekabeling
langer dan 25 meter et cetera) aangegeven en configureren we er
de wijze van energiebelasting heffing. Door deze configuratie en
de aansluitgrootte kunnen de tarieven en manier van berekenen
door Enerlyser worden opgezocht. Bij de energiebegroting wordt
gebruik gemaakt van het standaardjaarverbruik; de verwachte
hoeveelheid energie die in een jaar zal gaan worden gebruikt.
Energieleverancier gebruiken het standaardjaarverbruik ook voor
de bepaling van de hoogte van de voorschotten. Zie hiervoor 'contractuele eigenschappen'.
(Toekomstige) tarieven
Toekomstige prijsafspraken
die al zijn vastgelegd voeren we in Enerlyser in. Maar ook
tarieven die gebruikt zijn voor een raming kunnen worden
ingegeven en hoeven daarna niet te worden gewijzigd: een tarief
met een zelfde startdatum, maar een later datumstempel en een
hogere kwaliteit vervangt een eerder tarief. In het voorbeeld
rechts zien we dat op 1 oktober 2020 het bedrag 6 cent per kWh
hoog is gekozen voor de begroting. Op 1 november 2020 is
contractueel vastgelegd dat het tarief 5,8 cent per kWh bedraagt.
Werkdatum
De werkdatum op tabblad 'Standaard' staat bij het opstarten
van Enerlyser op de huidige datum. Wanneer de werkdatum op of na
1 november wordt gekozen zal het hoogtarief van 5,8 cent worden
getoond met kwaliteitlabel 'definitief'. Bij een werkdatum tussen
1 oktober en 1 november wordt teruggegaan naar het moment van
prognostiseren. Zo kan worden geanalyseerd waarom in dit geval
wat te hoog is begroot. Wordt de werkdatum ingesteld op een datum
voor 1 oktober 2020 dan zal voor het hoogtarief 5,5 cent en
kwaliteit 'defnitief' worden getoond. Een tarief blijft geldig
totdat een nieuwer tarief het overneemt.
Standaardjaarverbruiken
Standaardjaarverbruiken zijn in te stellen vanaf het
rechtermuismenu bij een aansluiting in de boomstructuur. Kies het
menu-item 'Standaardjaarverbruik...' Anders dan bij een enkel of
dubbeltarief verbruiken reeks geldt de aangegeven hoeveelheid
voor een jaar en blijft die hoeveelheid zich herhalen voor elk
jaar daarna totdat een andere waarde voor het
standaardjaarverbruik wordt gegeven.
- Of bij het standaardjaarverbruik enkeltarief,
dubbeltarief of dubbeltarief en kWmax wordt getoond om in
te vullen hangt af van de energiesoort (elektriciteit of
anders). kWmax kan worden ingevuld als de meter gekoppeld
aan de aansluiting (1) telemetrisch is en de aansluiting
is grootverbruik (zie daarvoor tabblad Instellingen, knop
'Aansluitwaarden') of (2) de meter is een handopname
meter en heeft zelf ook kWmax als invulveld.
Een overzicht van standaardjaarverbruik over een opgegeven
vanaf/ tot periode kan worden verkregen via de knop 'Standaard
jaarverbruik' bij tabblad Overzichten. Bij indrukken verschijnt
een invoerveld of de standaardjaarverbruiken van Inkooppunten,
Meetpunten of Afnamepunten moeten worden getoond. Als alternatief
kan bij Inkooppunten, Meetpunten of Afnamepunten met het
rechtermuisklikmenu onderwerp'Standaardjaarverbruik vanaf/ tot..'
worden gekozen.
Bij een cluster kan het rechtermuisklikmenu onderwerp 'Bereken
standaardjaarverbruik' worden gekozen. De werking van deze
functie staat hier beschreven.
Begroten vanuit prijscomponenten
Enerlyser is ontworpen om vanuit de verschillende
prijscomponenten een begroting te maken. Bij een begroting voor
een enkel gebouw en een afzonderlijke aansluiting gaan we naar de
aansluiting van het inkooppunt of afnamepunt en kiezen met een
rechtermuisklik het menu-item 'Toon begrotingsfactuur vanaf/ tot/
interval...'. Vaak willen we voor een hele afdeling of
budgetgroep een begroting maken. Dit kan bij 'Debiteuren'.
Rechtermuisklik op een debiteur en kies
- 'Toon begrotingsfacturen vanaf/ tot'. Over de opgegeven
periode wordt een begroting gemaakt met uitsplitsing naar
de componenten Leverancier, Overheid, Netwerk, Meter en
Overig. Elk object wordt in één regel gepresenteerd.
- 'Toon detail-begrotingsfacturen vanaf/ tot/ interval': De
individuele factuurregels worden getoond. Per object
krijgen we een subtotaal regel.
- 'Toon detail-begrotingsfacturen per periode vanaf/ tot/
interval'. De periode wordt per kolom weergegeven met als
kortste interval maand. Elke factuurregel krijgt een
regel. Dit rapport heeft als beperking dat de volgorde
niet volgens het regelnummer worden weergegeven (zie voor
het instellen van het regelnummer de afbeelding hierboven
met als voorbeeld regelnummer 10).
Begroten vanuit een vast budget
Bij een groot deel van de organisaties wordt het budget
vastgesteld zonder dat vanuit het verbruik en de
kostencomponenten het benodigde budget wordt doorgerekend. In dat
geval moeten we vanuit een budget terugrekenen naar een
standaardjaarverbruik. Dit gaat in Enerlyser als volgt:
rechtermuisklik op een aansluiting in de boomstructuur en
selecteer in het menu 'Bereken verbruik bij budget vanaf/ tot'.
Het onderstaande scherm verschijnt. In eerste instantie wordt
gerekend met het bedrag dat wordt gevonden vanuit het
standaardjaarverbruik en de contractcomponenten zoals we
hierboven bespraken; in dit voorbeeld € 18108,56 exclusief
BTW. We rekenen nu terug tot nul. Eerst worden van dit budget de
vaste kosten afgehaald (zie vastrechtposten). Vervolgens kosten
die bij grote veranderingen in verbruik wel aangepast kunnen
worden, maar bij beperkte veranderingen toch als vast kunnen
worden aangemerkt; de semi-vastrechtposten. Energiebelasting is
gestaffeld. Voor de eerste tienduizend kilowattuur per jaar wordt
meer energiebelasting betaald dan voor de veertigduizend
daarboven en daarover weer meer dan boven de vijftigduizend
kilowattuur per jaar tot tienmiljoenkilowattuur. Bij gas ligt een
staffelgrens bij 170.000 kubieke meters gas per jaar. Ooit was de
gedacht dat energiebelasting de exportpositie niet nadelig moest
beïnvloeden en dat alleen bedrijven met een groot
energieverbruik op de exportmarkt actief zijn.
Omdat door de energiebelasting heffing de tarieven per
kilowattuur of kubieke meter verschillen worden deze stuk voor
stuk afgewerkt om tot de juiste hoeveelheid voor het beschikbare
budget te komen.
Stel dat het budget € 17.000,- bedraagt. Dan voeren we
dit in bij het scherm dat verschijnt als we op de 'Budget'knop
hebben geklikt. In dit geval hebben we een dubbeltarief meter.
Dan maakt het uit voor de kosten of een groot deel van de
kilowatturen tegen hoogtarief worden afgenomen of juist tegen
laagtarief. Dit percentage is overgenomen van het huidige (niet
aangepaste) standaardjaarverbruik en kan worden aangepast. Dit
geldt ook voor de semi-vastrechtposten kWmax en kWcontract. Druk
op OK. We zien in de gele regel bovenin onder 'aantal' dat het we
het verbruik in dit geval moeten terugbrengen van 140.000 naar
127.092 kWh per jaar om aan het budget te voldoen. Door te
klikken op 'Pas SJV aan' wordt dit nieuwe standaardjaarverbruik
ingevoerd en getoond. Met de knop 'Budgetfactuur' zien we een
begrotingsfactuur die overeenkomt met de rechtermuis menu actie 'Toon
begrotingsfactuur vanaf/ tot/ interval' met als interval 'Geen'
en vanaf en tot de in de begroting opgegeven periode.
Bij elektriciteit en gas kennen de energiebelastingstaffels
geen bovengrens. Bij water wordt de eerste 300 m3 per jaar belast.
In dat geval wordt een groep 'variabel zonder staffel' toegevoegd.
- Bedenk dat het standaardjaarverbruik bij schrikkeljaren
wordt vermenigvuldigd met 366/365. Het getoonde verbruik
komt dan wat hoger uit dan ingevuld in het
standaardjaarverbruik. Alleen bij een volledig
schrikkeljaar als vanaf-tot periode wordt gecorrigeerd
met een factor 365/366 bij het wegschrijven van de
standaardjaarverbruikwaarde (knop 'Pas SJV aan'), in
andere gevallen waarbij 29 februari in de periode valt is
een handmatige correctie nodig om exact het budget te
krijgen.
De prijzen op de energiemarkt kunnen wispelturig zijn. Daarom
is het handig met het bestaande portfolio aan gebouwen
prijscenario's uit te kunnen voeren. Een verhoging van de
elektriciteitspijzen met een factor drie (zoals eind 2021
plaatsvond) betekent niet dat de integrale elektriciteitskosten
ook drie keer zo hoog worden. Hoeveel wel hangt ondermeer van de
grootte van de aansluiting af en daarmee samenhangend het aandeel
van de energiebelastingkosten.
In het bovenstaande voorbeeld zijn de hoog- en laagtarief
elektriciteitsprijzen in detail uitgewerkt. De overige tarieven
zijn met een vaste factor geindexeerd (geel omcirkeld). Dit wordt
als volgt ingesteld:
- Bij tabblad instellingen klikt u op de knop 'financiële
scenario's'. Er zijn maixmaal acht scenario's mogelijk.
Bij naam voert u een korte omschrijving van het scenario
in.
- In dit geval passen we de leveringskosten in detail aan:
hier hanteren we een factor 1. Bij de overige
kostencomponenten geven we factor 1,02 in: 2% inflatie
ten opzichte van de nieuwste tarieven.
- We maken bij Leveringsbedrijven in de boomstructuur onder
het actieve leveringsbedrijf (van melkfabriek Alpha, nl
Oxxichoice) drie nieuwe tariefreeksen aan.
- Bij financieel scenario van het tarief stellen we deze zo
in (het meest praktisch is een klik op de ... knop rechts)
dat in geval van scenario 2 alleen de hoog-laag en
enkeltarief reeks van scenario aug-21 actief zijn. Bij de
andere drie tariefreeksen is alleen reeks 2 niet
aangevinkt.
- We voeren de alternatieve kosten in bij de nieuwe
tariefreeksen (in dit geval 8 ct hoogtarief).
